رضوی امیری و سعیدی (1385)، نظام پیشنهادات را این گونه معرفی کرده اند: «شناخته ترین ابزار دستیابی به مشارکت عبارت است از سیستم پیشنهادات یا طرح بسیج اندیشه ها که این عوامل از جمله عوامل موثر در تغییر شرایط کار و ایجاد زمینه مناسب برای مشارکت کارکنان می باشد. به عبارت دیگر، سیستم پیشنهادات، فرمان برداری از دانایی و به گردش انداختی تفکر را تشویق کرده و مانع از گسترش استبداد طلبی افراد می شود و از این طریق است که سازمان آماده ی ورود به دوره بلوغ و ترویج روحیه مشارکت می شود.
آن ها دلایل ضرورت مشارکت را به صورت زیر ذکر کرده اند:
1- کارکنانی که در رابطه با اجرای کار همکاری دارند، بهتر از مدیر هر قسمت می توانند در رابطه با کارکنان پیشنهادات مناسب داشته باشند.
2- تفکر جمعی اثر بخشی تر از تفکر فردی است.
3- مشارکت کارکنان نوعی احساس مالکیت در آنان ایجاد می کند، این امر کارکنان را به تفکر وا داشته و سبب می شود تا آنان در جهت رشد خود و سازمان گام بر دارند.
4- برای کشف مشکلات جزئی و کلی این روش بسیار مناسب است.
رضوی امیری و سعیدی (1385)، مدل ارزیابی نظام پیشنهادات را به صورت زیر تبیین کرده اند:
1- پیش زمینه (Context):
در این مرحله آنچه که لازمه تحقق سیستم است، یعنی میزان مساعد بودن زمینه برای شکل گیری سیستم مورد نظر بررسی می شود:
2- درون داد (Input):
در این مرحله آنچه که برای پیاده سازی سیستم مورد نیاز است و قبل از اجرا طراحی می شود مورد نظر است:
– تدوین آیین نامه مناسب برای اجرای نظام
– تدوین برنامه های اجرایی و عملیاتی
– طراحی سیستم های بررسی پیشنهادات
– استفاده از مشاوران و متخصصان
– تعریف حدود مشارکت و وظایف مدیران و کارکنان
– مشخص بودن محدودیت ها و انتظارات مدیر
3- فرآیند (Process):
در این مرحله چگونگی اجرای سیستم با توجه به درون دادها مورد بررسی قرار می گیرد:
– اجرای نظام پیشنهادات مطابق با آیین نامه های مربوط
– اجرای سریع پیشنهادات مصوب
– پرداخت سریع پاداش های مصوب
– انتخاب طرح های برتر سالیانه
– ایجاد گروه های همیاری و بهبود کیفیت
– تشکیل دبیرخانه نظام پیشنهادات و انتخاب دبیر مناسب
4- نتایج یا محصول (Product):
در این مرحله اثرات و نتایج سیستم مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد:
– رضایت کارکنان
– خلاقیت و نوآوری
– کاهش ضایعات و صرفه جویی اقتصادی
– افزایش تولید و بهبود کیفیت محصول
– ایجاد روحیه کار تیمی
– بهبود روابط مدیر و کارکنان
– ارتقای احساس وفاداری و تعلق سازمانی
– توسعه انسانی
– تحقق اهداف سازمان
یکی از فنون رایج برای جمع آوری عقاید افراد، استفاده از فن بارش مغزی است، در اجرای این فن 4 قانون باید رعایت شود:
1- انتقاد صورت نگیرد
2- تفکر باز و محدود نشده تشویق شود
3- حداکثر نظرات تولید شود
4- عقاید و نظرات مختلف با هم ترکیب شود (خراسانی، 1386؛ فتحی واجارگاه، 1381).
از جمله مزایای فن بارش مغزی موارد زیر است:
1- نیازهای مهم و اساسی شناسایی می شوند (عباس زادگان و ترک زاده، 1381؛ فتحی واجارگاه، 1381).
2- آزادی بیان ترغیب می شود و به مشارکت همه افراد احترام گذاشته می شود و به افراد فرصت اظهار نظر می شود (عباس زادگان و ترک زاده، 1381؛ فتحی واجارگاه، 1387).
3- نیازهای تعیین شده در این روش برگرفته از نظرات نو و پویای صاحب نظران و دستاندرکاران مبتکر و خلاق است (رضوی، 1382).
4- به دلیل برخورداری از اندیشه های نو و پویا، انگیزه های جدیدی برای ترغیب به مشارکت و پذیرش عمومی در افراد ایجاد خواهد شد (رضوی،1382).
به کوشش دکتر امین برازنده
منبع:
- فتحی و اجارگاه، کورش.(1381). نیاز سنجی آموزشی، الگوها و فنون، تهران: انتشارات آییژ.
- فرنچ، وندال. و بل، سیسیل.اچ. (1385). مدیریت تحول در سازمان، مترجمان: سید مهدی
- الوانی و حسن دانایی فرد، تهران: انتشارات صفار، چاپ دوازدهم.
- رضوی، سید یوسف. (1382). نیاز سنجی آموزشی بارویکرد پودمانی، تهران: انتشارات پرتو واقعه.
- رضوی امیری، زهرا.وسعیدی،زهرا.(1385).ارزیابی و توسعه نظام پیشنهادات، ماهنامه تدبیر،18،180.
- هداوند، سعید. و صادقیان ،شهره.(1386).سازه های اثر بخش در توان افزلیی کارکنان،ماهنامه تدبیر،180،18.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.